HAK-İŞ KADIN KOMİTESİ BAŞKANI FATMA ZENGİN

Enes bin Mâlik (radıyallahu anh) anlatıyor:

“(Veda Haccı yolculuğu esnasında) Ümmü Süleym, Hz. Peygamber’in eşleriyle beraberdi. (Enceşe isimli) bir kılavuz onların develerini yönlendiriyordu. (Enceşe söylediği ezgilerle develeri hızlandırınca) Hz. Peygamber ona şöyle seslendi: ‘Ey Enceşe, kristalleri taşırken yavaş ol!’” (Müslim, Fedâil, 72 )

8 Mart Dünya Kadınları günü özel söyleyişimizde HAK-İŞ Konfederasyonu Kadın Komite Başkanı Fatma ZENGİN Hanımefendi ile söyleşimizi gerçekleştirdik. Yoğun mesaisinde değerli bilgilendirmeleri için kendilerine Öz İletişim İş Sendikası Kültür Sanat Komitesi olarak teşekkür ederiz.

  • Başkanım Fatma ZENGİN kimdir dediğimizde neler söylemek istersiniz?

Fatma Zengin; her şeyden önce annedir ve emekçidir demek isterim. Meslek olarak ise, Çalışma Ekonomisti, Mali Müşavir ve Sendikacıyım. İki çocuk annesi, yaklaşık 25 yıldır iş hayatında var olan emekçi bir kardeşinizim. HAK-İŞ’in mali müşavirliğini yapıyorum. On yıldır kadın çalışmaları yürütmekle birlikte dört yıldır HAK-İŞ Kadın Komitesi Başkanlığı’nı yapmaktayım. Aynı zamanda Öz İletişim-İş Sendikamızın kurucularındanım ve 9 yıldır Mali İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı olarak görev yapıyorum.

  • HAK-İŞ Konfederasyonu olarak Kadın haklarına yönelik uluslararası birçok çalışmalarda yer alıyorsunuz. Bu bağlamda Kadına yönelik çalışmalarınızla ilgili neler söylemek istersiniz?

HAK-İŞ Kadın Komitesi olarak; kadınların güçlendirilmesi, geliştirilmesi ve haklarının güvence altına alınması için çalışıyoruz.

Bu amaçla “Kadın Strateji Belgesi” hazırlayarak, kadınların çalışma hayatına ve sendikal harekete aktif katılım sağlamalarını kolaylaştırmak amacıyla çeşitli strateji ve hedefler belirlemiş ve bu hedefler doğrultusunda çalışmalarını sürdürmekteyiz.

HAK-İŞ Kadın Komitesi olarak,  Türkiye’de 81 ilde ve KKTC’de üyelerimiz ile onların aileleri için çalışmalar yapmaktayız.

HAK-İŞ Kadın Komitesi olarak; “örgütlü işçi-örgütlü kadın-örgütlü toplum” bilinciyle bugüne kadar 4.000 lider kadını sendikal harekete kazandırdık.

Ulusal ve uluslararası arenada tüm kadınlarla yardımlaşma ve bilgi alışverişini eğitim projeleri ve işbirlikleri aracılığıyla güçlendirmekte ve kadın konusunda geniş kapsamlı çalışmalar yürütmekteyiz.

HAK-İŞ Kadın Komitesi kurulduğu yılda HAK-İŞ üyelerinin sadece yüzde 1’i kadın üyelerden oluşmaktayken, 2021 itibariyle kadın üye oranı yüzde 27’ye yükseldi.

Hem sayısal hem de oransal olarak artış sağlayan kadın üye sayısı 9 binlerden 200 binlere ulaştı. Bugün sendikalı kadınların yarısı konfederasyonumuza üye.

Türkiye’de çalışan kadınların yaklaşık %11’i sendikalı, hedefimiz daha çok kadını sendikalı yapmak ve sendikal haklardan yararlanmasını sağlamak.

Her ay düzenli şekilde bir sendikamızın ev sahipliğinde komite toplantılarımızı gerçekleştiriyoruz.

HAK-İŞ Kadın Komitesi olarak, her yıl üye sendikalarımız ve il başkanlıklarımız ile birlikte 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü ve 5 Aralık Kadın Hakları günü gibi özel günlerde etkinlikler ve projeler yaparak kadın odaklı çalışmalarımızı ulusal ve uluslararası arenalara taşıyoruz.

2021 yılında, 25 Kasım ‘Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü’nde HAK-İŞ Kadın Komitesi Genişletilmiş Başkanlar Kurulu toplantısını yaptık. Genişletilmiş Başkanlar Kurulunda Milletvekillerimiz, Kadın Komite Başkan ve Yardımcılarımızın katılımıyla ‘Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele’ özel gündemiyle bir çalıştay gerçekleştirdik.

HAK-İŞ olarak Kadın Komitemizin öncülüğünde 21 Haziran 2019 tarihinde ILO’nun 100. yılında kabul edilen C190 sayılı ‘Çalışma Yaşamında Şiddet ve Tacizin Ortadan Kaldırılmasına ilişkin sözleşmesinin toplu iş sözleşmelerine uyarlanması konusunda çalışmalarımızı tamamlayarak 7 Aralık 2021 tarihinde kamuoyu ile paylaştık.

HAK-İŞ Kadın Komitesi olarak, kadın çalışanların sendikal harekete katılımlarının artmasına, adil ve yenilikçi bir çalışma hayatı için üyelerimizi bilinçlendirmeye, iş ve aile yaşamı arasındaki uyum hakkında farkındalık oluşturmaya önem veriyoruz. Bu kapsamda üye sendikalarımızın ev sahipliğinde “Çalışma Yaşamında ve Sendikal Hayatta Kadın” konulu il eğitimleri düzenliyoruz.

HAK-İŞ Konfederasyonu olarak proje bazlı çalışma kültürünü ve eğitimi önemsiyoruz. Bu kapsamda Kadın Komitesi olarak, hazırladığımız projelerimizle ülkemizin bi çok ilinde üyelerimize ulaşmış ve sendikal eğitimlerimizi en üst noktalara taşıdık.

Son yıllarda yapmış olduğumuz birkaç tane projeyi şöyle sıralayabiliriz.

  • 2018 Yılında, Yenilikçi Yöntemlerle Kadın Çalışanların Eğitim Yoluyla Güçlendirilmesi Projesini,
  • 2019 Yılında, Bilgi ve Deneyim Paylaşımı Yoluyla Sudanlı ve Türkiyeli Kadın Sendikacılar Arasında Yeni Köprüler Kurulması Projesini,
  • 2020 Yılında, Yeterlilik Odaklı Sendikalı Kadın Takım Kaptanları Yetiştirilmesi Projesini,
  • 2021 Yılında, Genç Kadın Çalışanların Yaygın Öğrenme Yoluyla Güçlendirilmesi Projesini yaptık.

Ayrıca, Gençlik Farkında Proje Yarışması’nı 2017 yılından itibaren her yıl düzenliyoruz. Bu yıl 5.Gençlik Farkında Proje yarışmamıı gerçekleştireceğiz.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, ILO Türkiye Ofisi Danışma Kurulu, TİSK OPF Kadın Komitesi, Memursen Kadın Komisyonu, Hacı Bayram Veli Üniversitesi Kadın Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi, SUDAN SWTUF Kadın Komitesi gibi kurum ve kuruluşlarla ortak çalışmalar yürütüyoruz.

ETUC, ITUC VE PERC gibi uluslararası kuruluşlarda kadın komitemiz temsil edilmekte ve uluslararası kadın faaliyetlerine aktif katılım sağlamaktayız.

  • Başkanım iş hayatında Mobing ( Bezdirme ) konusu hakkında fikirleriniz nelerdir?

Çalışma hayatında maalesef mobbing dâhil birçok şiddet türü ile karşılaşmaktayız. Ekonomik, mobbing, psikolojik, cinsel, fiziksel şiddet olarak sıralayabiliriz. HAK-İŞ olarak çalışma hayatında şiddet ve tacizin önlenmesi konusunda çalışma yapıyoruz. Toplu İş Sözleşmelerimize C190 Sözleşmesini uyarladık. Mobbing konusunda üyelerimize eğitimler vermekteyiz. Bu konuda toplumsal olarak zihinsel dönüşüme, farkındalık düzeyinin artırılmasına ve iş ahlakının sağlanmasına ihtiyacımız var.

Çalışanların hak ve menfaatleri konusunda bilgi sahibi olması önemli.  Aynı şekilde başkasının hakkına saygı duymakta ve karşı tarafın haklarını bilmekte öyle. Mobbing’in ispatı diğer şiddet türlerine göre daha zor ve bu konuda yasal düzenlemeler eksik. Bu noktada çalışanların mobbinge maruz kalması durumunda sendikası ve işvereni işle konuyu paylaşması ve yasal haklarını kullanmasını tavsiye ediyorum.

  • Bir kadın olarak birçok alanda Konfederasyonumuzda mücadele ediyorsunuz. Yoğun mesai zamanlarınız oluyor. Evde zamanınızı nasıl değerlendiriyorsunuz? Çocuklarınıza nasıl zaman ayırıyorsunuz?

Açıkçası saat dilimi olarak çocuklarıma çok zaman ayırdığımı söyleyemem. Ancak, çocuklarımla birlikte davamı, emeğimi, işimi paylaşıyorum. Örneğin; Diyarbakır Anneleri’ ne gideceğim çocuklarıma anlatıyorum neden orada evlat nöbeti tutuyorlar ve ben neden oraya desteğe gidiyorum. Ne yaptığımı bildikleri zaman bana destek oluyorlar ve hak bildiğimiz davaya onlar da sahip çıkıyor. Tabiki onlarla olduğum zaman kaliteli vakit geçirmeye çalışıyorum. İl dışına çıktığım zamanlarda mümkünse onlarla birlikte gidiyorum, değilse de öncesi veya sonrası onlarla evin dışında (deniz, doğa, sinema, spor gibi) aktiviteler yapıyoruz. Ayrıca, her kadın gibi yemek, bulaşık, ütü vs de yaptığımızı belirtmeye gerek yok sanırım.  Genel olarak ev işlerini çocuklarla birlikte aktivite şeklinde yapıyoruz.

  • Motivasyonunuz bittiğinde sizi hayata tutunduran bir söz var mı?

Sanırım motivasyonum hiç düşmüyor. Çünkü binlerce insanın hayatına dokunuyor, mutluluğunu acısını paylaşıyoruz. Biliyoruz ki yaptığımız her çalışma attığımız her adım bir insanın hayatını güzelleştirecek. 15 milyon işçi ve aileleri için mücadele ediyoruz. Bir insanın yüzündeki mutluluğa sebep olmak, gönlündeki yaşa omuz olmak, hayallerine ufuk olmak tarifi imkânsız motivasyon kaynağıdır.

  • Başkanım son olarak Konfederasyonumuza bağlı kadın çalışanlarımıza mesajınızı alabilirmiyiz?

Tüm emekçi kardeşlerimizi HAK-İŞ çatısı altında buluşmaya davet ediyorum. Gelin birlikte hakkımızı arayalım, geliştirelim. Şiddete ayrımcılığa birlikte Dur! Diyelim. Hayatı daha güzel kılalım. Hem kendi haklarımız için hem de emekçi kardeşlerimiz için birlikte mücadele edelim.

Tüm emekçi kız kardeşlerimin Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nü kutluyor, her İnsanın birbirine din, dil, ırk, cinsiyet gözetmeksizin saygı duyduğu, emeğin kaynak değil kıymet olarak görüldüğü, zıtlıkların değil farklılıkların konuşulduğu, eğitimin, değerlerimizin, mücadelemizin ve inançlarımızın şiddeti ve cehaleti boğduğu bir Türkiye ve bir dünya diliyorum.

Muhsin Kemikli
Öz İletişim İş Sendikası
Kültür Komitesi Başkanı